Leestijd: 2 minuten
Slaap is een terugkerende toestand waarin we in een andere staat van bewustzijn raken. Onze spieren zijn dan minder actief, de spieren die we bewust activeren zijn tijdens de remslaap geremd en ons lichaam vertoont ook een geringere zintuiglijke activiteit. Als we slapen, lijkt het erop dat ons lichaam niet actief is. Toch zijn bepaalde hersen- en lichaamsfuncties dan net actiever dan wanneer we wakker zijn. Als mensen hebben we allemaal een eigen slaappatroon. Hoe lang, hoe diep en op welke manier iemand slaapt, verschilt van persoon tot persoon. Slaap is een cruciaal onderdeel van ons circadiaanse ritme, de natuurlijke cyclus van ons lichaam. Ons circadiaanse ritme regelt onze slaapcyclus en bepaalt wanneer we ons moe en slaperig of juist alert en wakker voelen. Afhankelijk van de hoeveelheid nachtrust die we krijgen, kan dit ritme onze mentale, fysieke en emotionele toestand positief of negatief beïnvloeden. Als je regelmatig een diepe slaap bereikt, voel je je doorgaans blijer, meer uitgerust. Je humeur is beter en je reageert alerter op je omgeving. Als je niet goed of diep slaapt, kun je er de hele dag humeurig en geïrriteerd bij lopen, en je moeilijker concentreren.
Wat is het circadiaanse ritme?
Het circadiaanse ritme is de natuurlijke cyclus van je lichaam over een periode van 24 uur. Een van de onderdelen van het circadiaanse ritme is je slaap-waakcyclus. Deze zorgt ervoor dat je je wakker voelt op de uren met natuurlijk licht en slaperig en moe bent als het donker is. Beide fenomenen houden rechtstreeks verband met elkaar. Je slaap-waakcyclus wordt onder andere beïnvloed door je levensstijl en de keuzes die je maakt, zoals aan lichaamsbeweging doen en gezonde voeding eten. We raden je aan om gezonde eetgewoonten aan te nemen met een evenwichtige voeding, zoals veel verse groenten en vers fruit. Wanneer je circadiaanse ritme goed synchroon loopt en afgestemd is op de processen van je lichaam, kan dat leiden tot een vaste en rustgevende slaap. Maar als dat ritme verstoord is, krijg je misschien last van slapeloosheid. En dat komt je nachtrust allerminst ten goede.
Welke slaapfases doorlopen we?
Onze slaapcyclus bestaat uit vier verschillende fases. Tijdens de eerste drie doorlopen we onze NREM-slaap (of slaap zonder snelle oogbewegingen) en in het laatste stadium onze remslaap (of slaap met snelle oogbewegingen).
- Fase 1, NREM-slaap: in dit stadium start het lichaam met de overgang van waken naar slapen. Je spieren ontspannen zich en je hartslag, ademhaling en oogbewegingen vertragen. Je hersengolven nemen ook af, omdat je hersenen actiever zijn als je wakker bent. Deze fase duurt meestal een paar minuten.
- Fase 2, NREM-slaap: de slaap in dit stadium is dieper dan in de eerste fase, omdat je ademhaling en hartslag verder vertragen en je spieren zich nog meer ontspannen. Je lichaamstemperatuur daalt en je ogen draaien niet meer heen en weer. Je hersengolven vertragen ook. Dit stadium is meestal het langste van de vier slaapfases.
- Fase 3, NREM-slaap: dit stadium is cruciaal om je alert en fris te voelen de volgende dag. Je ademhaling, hartslag en hersengolven bereiken hun laagste niveau en je spieren zijn volledig ontspannen. Deze fase wordt in de loop van de nacht korter. De meeste mensen melden problemen met het bereiken van fase twee en drie van de slaapcyclus, waardoor sommigen moeilijk in een diepe slaap geraken.
- Fase 4, remslaap: het vierde stadium of de remslaapfase breekt aan ongeveer 90 minuten nadat je bent ingeslapen. Je ogen gaan dan vrij snel heen en weer bewegen, terwijl je ademhaling, hartslag en bloeddruk beginnen te stijgen. Dromen doen we tijdens onze remslaap. We kunnen onze armen en benen dan moeilijk bewegen. Dit is een veiligheidsmechanisme van ons lichaam om te vermijden dat we fysiek gaan bewegen wanneer we dromen. Elke remslaapcyclus wordt in de loop van de nacht langer. Naarmate je ouder wordt, neemt de duur van dit stadium af en worden je NREM-fasen langer.
Deze vier stadia volgen elkaar 's nachts in cyclussen op tot je ontwaakt. Bij de meeste mensen duurt elke cyclus 90 tot 120 minuten.
Kan ik mijn slaapcyclus veranderen?
Ja, maar je moet nieuwe gewoontes invoeren en die volhouden tot ze vanzelfsprekend zijn. Stel dat je gewoonlijk om 8 uur 's ochtends wakker wordt en dat uur wilt vervroegen naar 6 uur. Streef er dan naar om in het begin een kwartier vroeger te ontwaken. Doe dit drie of vier dagen na elkaar, tot je aan de routine bent gewend. Doe er vervolgens nog een kwartier af en herhaal het proces. Hou deze stappen vol tot je uiteindelijk om 6 uur 's morgens wakker wordt.
Heb je moeite om in slaap te vallen of de hele nacht vast te slapen? Drink minder cafeïne en alcohol en doe voldoende aan lichaamsbeweging. Regelmatig sporten is een uitstekende en makkelijke manier om je slaapkwaliteit te verbeteren.
Welkom bij Whirlpool, waar welzijn thuis begint.
